Bijna iedereen heeft wel eens een dieet geprobeerd of zijn of haar levensstijl aangepast. Gezonder eten, meer trainen of stoppen met roken bijvoorbeeld. Ga nu eens bij jezelf na hoe jij je voelde op dat moment. Was je blij, energiek en verliep jouw verandering vlekkeloos? Misschien wel, maar in de meeste gevallen niet. De kans is groot dat je humeurig was, vermoeid, een zware last op je schouders voelde of nog erger: het is mislukt. Een fysiek doel lijkt in veel gevallen (negatieve) gevolgen te hebben voor je mentale welzijn. Maar in hoeverre is dit wetenschappelijk juist of zijn dit psychische effecten die we zelf denken te constateren? Wij leggen het je uit.
Het placebo- en nocebo-effect
Ons brein speelt een grote rol in ons leven. We denken de hele dag en meestal zelfs onbewust. Om de belangrijke rol van ons brein bij het falen of slagen van een dieet of levensstijl te begrijpen gaan we eerst wat dieper in op het verwachtingseffect. Het bekende placebo-effect is het positieve verwachtingseffect en wordt omschreven als het geloof in de werkzaamheid van een bepaald medicijn terwijl hier in werkelijkheid geen actieve bestanddelen inzitten. Dit verschijnsel wordt verklaard door het vertrouwen, het geloof, de hoop oftewel de positieve verwachting dat het werkt. Je brein kan je op die manier flink voor de gek houden. Dit effect bestaat ook andersom; het nocebo-effect is het negatieve verwachtingseffect. Wanneer je er van te voren van overtuigd bent dat een medicijn een negatieve invloed op je heeft zul je ook eerder negatieve gevolgen ervaren. Deze termen zijn bekend uit de medische wereld maar gelden in het algemeen voor ons brein en zijn dus ook toepasbaar op voeding.
De bewezen effecten van voeding op ons brein
Wetende dat de verwachtingen die we hebben van voeding onze gedachten beïnvloeden kan het interessant zijn om te testen of deze zelf waargenomen negatieve gevolgen ook daadwerkelijk optreden. Dat vonden wetenschappers ook. Wanneer mensen met een dieet starten verwachten ze vaak negatieve gevolgen te ondervinden als humeurigheid, hunkeren naar voedsel, een gevoel van zwakte en/of vermoeidheid. Uit onderzoek is gebleken dat op dieet zijn geen daadwerkelijke negatieve effecten heeft op je mentale gezondheid. Een voorbeeld: onderzoekers Lieberman et al. 2008, testten dit door gezonde individuen wisselend voeding (blind en op basis van gel) van 2294 calorieën en dan weer 313 calorieën toe te dienen en ze vervolgens aan psychologische testen te onderwerpen. Wat bleek? Het voedseltekort had nauwelijks invloed op hun stemming, slaapkwaliteit en mentale prestatie. Dit is slechts een voorbeeld uit de diverse onderzoeken die dit hebben bewezen. Je lichaam heeft doorgaans wel even tijd nodig om te wennen aan een nieuw voedingspatroon, maar dit wordt al snel geaccepteerd en als normaal gezien.
Baas over eigen brein
Heb jij deze negatieve gevolgen ooit ervaren? Dan is de kans groot dat je brein je voor de gek heeft gehouden. Vrijwel alle negatieve effecten van hoe je je voelt en hoe je functioneert, zijn een nocebo effect. De negatieve effecten die je voelt komen niet door je lichaam die lijdt aan een gebrek aan nutriënten: het zit allemaal in je hoofd. Het gevolg is dat veel diëten mislukken. Wat nu? Het klinkt makkelijker gezegd dan gedaan, maar als je je niet richt op het feit dat je aan het diëten bent, zul je je prima voelen. Het is de kunst om de baas te worden over je eigen brein en niet te blijven hangen in negatieve gedachten en verwachtingen. Denk het om, als je denkt en verwacht dat het je gaat lukken wordt de kans ook groter dat het wél lukt.
Herken jij jezelf hierin, wil je meer weten over deze psychologische effecten of heb jij hulp nodig bij het behalen van je doel? Neem contact met ons op. Wij delen graag onze kennis met jou en zorgen ervoor dat jij jouw doelstelling wel haalt!
Bron: “Psychologie, hoe je ervoor kunt zorgen dat iemand zich aan een programma houdt.” Bayesian Body Building.
